اکتشاف معدن

پلایای خور به وسعت تقریبی ۲۲۵۰ کیلومتر مربع در پست ترین ناحیه حوضه آبریز شهرستان خور واقع گردیده که در اثر ورود و تبخیر آبهای سطحی و زیر زمینی و رسوبگذاری در طول چند هزار سال متمادی پوسته نمکی متخلخل با وسعت ۱۳۰۰کیلومتر مربع به ضخامت بیش از ۸ متر پدید آمده است. که درخلل و فرج آن حدود یک میلیارد متر مکعب شورابه با شوری ۳۲۰ گرم در لیتر که شامل انواع نمک های با ارزش می باشد. پلایای خور در بین ۶۰ پلایای کشور ایران دارای بالاترین عیار پتاس ( ۶.۲ گرم در لیتر) شناخته شده و مورد توجه بخش معدن قرار گرفته است . درخصوص اکتشاف پلایا نیز از سال ۷۵ تا ۹۷ بیش از ۳۰۰ حلقه انواع گمانه های اکتشافی حفر و مورد مطالعه قرار گرفته است . بر این مبنا در سالهای ۷۵ و ۷۶ با انجام عملیات اکتشافی ویژه و متناسب با محیط ، استخراج و بهره برداری از معدن مقرون به صرفه برآورد شده و متعاقب این امر عملیات تجهیز بلافاصله آغاز گردیده است .در واقع بهره برداری از شورابه پلایا از طریق زهکشی به روش حفر کانال ، چاه و گودال عمیق محقق می شود. از سال ۷۸ تا ۹۷ طی ۷ فاز جداگانه در مجموع ۴۶ کیلومتر کانال و ۶۳ حلقه چاه و ۵ مورد گودال عمیق جهت بهره برداری و استخراج شورابه در پلایا حفر شده است . متوسط دانسیته شورابه پلایا ۱.۲۲۰ گرم بر سانتیمتر مکعب برآورد شده و سطح ایستابی شورابه در پوسته نمکی در ۳۰ سانتی متری سطح زمین واقع گردیده و معمولا پس از بارندگی سطح ایستابی به حدی بالا می آید که شورابه روی سطح نمک ظاهر شده و منجر به تشکیل دریاچه فصلی می گردد . از هر متر مکعب شورابه پلایا بطور متوسط می توان ۲۰۰ کیلوگرم نمک طعام و ۶ کیلوگرم پتاس استحصال نمود ضمن اینکه در روند استحصال پتاس محصولات جانبی با ارزش دیگری نظیر ترکیبات منیزیم و کلسیم نیز قابل فرآوری خواهد بود . طبق برنامه می بایست سالیانه ۱۵ میلیون متر مکعب شورابه در پلایا جمع آوری واستخراج گرددکه از طریق ایستگاه پمپاژ و خط لوله ای به طول حدود ۱۰ کیلومتر جهت رسوبگذاری به استخرهای تبخیر خورشیدی منتقل می شود و در پایان فرآیند ، نمک طعام (NaCl) و کارنالیت KMgCl3.6H2O در بستر استخر رسوب می نماید.کارنالیت در واقع خوراک کارخانه پتاس محسوب شده و پس از انجام فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی ،محصول پتاس با فرمول ( KCL) بدست می آید .